Το FIUME (μήκους 48 μ., 654 τόννων, μεγ. ταχ. 10,5 κόμβοι) ναυπηγήθηκε το 1926.
Κατά την διάρκεια του πολέμου ήταν εξοπλισμένο με ένα πυροβόλο 76/40, 4 πολυβόλα και αρκετές βόμβες βυθού, παρόλο που δεν εξυπηρετούσε πολεμικούς σκοπούς, πλην της μεταφοράς αδειούχων Ιταλών στρατιωτικών. Στο πλοίο επέβαιναν και στρατιωτικοί (με επικεφαλής Υπολοχαγό), αρμόδιοι για τον χειρισμό των όπλων. Γι΄ αυτούς τους λόγους έγινε και στόχος του Υποβρυχίου.
Σύμφωνα με την αναφορά (προς την εταιρεία του πλοίου, στις 12/10/42) του διασωθέντος Υποπλοίαρχου Silvio KASTELIC, το χρονικό της βύθισης έχει ως εξής:
« Στις 12.05 της 24 Σεπτεμβρίου 1942 ξεκινήσαμε από την Ρόδο με προορισμό την Σύμη.
Στις 12.10 περάσαμε την Punta Sabbia (μάλλον εννοεί την αμμόγλωσσα στο Ενυδρείο της Ρόδου) και κατόπιν ακολουθήσαμε πορεία 287μοίρες. Το πλοίο ήταν φορτωμένο με 81,5 τόννους τρόφιμα για τα διάφορα νησιά προορισμού. Επίσης, είχε και 249 επιβάτες, πολίτες και στρατιωτικούς (αδειούχους που επέστρεφαν στις μονάδες τους). Το πλήρωμα αποτελείτο από 29 ναυτικούς και 9 στρατιωτικούς. Σύνολο επιβαινόντων 287.Ο καιρός ήταν καλός, άνεμοι Βόρειοι 4-5 Β και η ταχύτητα στους 10 κόμβους. Ο Κυβερνήτης Aldo CANTU ήταν στη γέφυρα μέχρι τις 12.30 και μετά αποσύρθηκε στην καμπίνα του δίνοντας εντολή να προσέχουν για νάρκες.
Στις 13.02 και σε απόσταση 9,5 μίλια από την αμμόγλωσσα έγινε μια μεγάλη έκρηξη. Ήταν προφανές ότι χτυπηθήκαμε από τορπίλη. Το πλοίο κόπηκε στα δύο και ταχύτατα άρχισε να βυθίζεται, σχεδόν κατακόρυφα. Το πλοίο (σύμφωνα και με εκτιμήσεις άλλων) βυθίσθηκε σε 25 δευτερόλεπτα(!!!), γεγονός που εξηγεί τον μικρό αριθμό των διασωθέντων και την απώλεια των εγγράφων του πλοίου και του πληρώματος. Η Ναυτική Διοίκηση, προφανώς ειδοποιημένη από τις παράκτιες φρουρές, έστειλε βοήθεια. Δύο υδροπλάνα του Ερυθρού Σταυρού, έφθασαν στον τόπο του ναυαγίου, αλλά το ένα ανετράπη κατά την προσθαλάσσωση. Μετά από 45 λεπτά ήλθε και άλλη βοήθεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία, από τους 287 επιβαίνοντες, σώθηκαν μόνον οι 73.»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΝΑΥΑΓΟΥ
Ο π. Γαβριήλ, κατά κόσμον Γεώργιος Μαργαρίτης, γεννήθηκε στην Σύμη, στις 15 Ιανουαρίου 1925 από ευσεβείς γονείς, τον Νικόλαο από την Σύμη και την Μαρία το γένος Ζαννετή που καταγόταν από την Σάμο. Η οικογένεια του Γέροντα ήταν πολύτεκνη, αφού αριθμούσε με τον ίδιον πέντε παιδιά.
Στα δύσκολα χρόνια της Ιταλικής κατοχής και του πολέμου, συγκεκριμένα τον Σεπτέμβριο του 1942, μια επέμβαση σκωληκοειδίτιδος που επιβαλλόταν να γίνει στην Ρόδο, αλλάζει για πάντα την ζωή του.
Το ταξείδι της επιστροφής αποβαίνει μοιραίο, αφού το καράβι τορπιλίζεται και στο φοβερό ναυάγιο που ακολουθεί, πνίγεται η μητέρα του. Ο ίδιος με θαυμαστό τρόπο διασώζεται και αφιερώνεται στον σωτήρα του Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Πανορμίτη.
Αξίζει τον κόπο να ακούσουμε πως ο ίδιος ο Γέροντας, αφηγείται το γεγονός αυτό σε ομάδα προσκυνητών, λίγο καιρό προ του θανάτου του:
«Όταν ήμουν 15 χρονών παιδί, είχα φύγει από την Σύμη την πατρίδα μου, για να κάνω μια επέμβαση στη Ρόδο, γιατί εδώ στο νησί μας δεν είχαμε Νοσοκομείο. Και με συνόδευσε η μητέρα μου και πήγαμε στην Ρόδο. Ήταν εμπόλεμος κατάσταση τότε. Τελείωσε η επέμβασις και επιστρέφαμε στη Σύμη, μ’ ένα βαπόρι της γραμμής, το ιταλικό «FIUME».
Εκείνη την εποχή εβομβαρδίζετο η Ρόδος από τους ‘γγλους με πλοία και αεροπλάνα. Φύγαμε με την μητέρα μου με το βαπόρι αυτό, αλλά για κακή μας τύχη μέσα στο βαπόρι οι Ιταλοί έβαζαν και στρατιωτικούς. Οι στρατιώτες εξόπλισαν το πλοίο μ’ ένα κανονάκι, ενώ οι ‘γγλοι και οι δικοί μας τους είχαν πει, να μην οπλίζουν τα επιβατηγά πλοία.
Ξεκινήσαμε από την Ρόδο και όταν φτάσαμε μεταξύ Τουρκίας και Ρόδου, μας τορπίλησαν. Αμέσως το πλοίο εβυθίζετο. Την μητέρα μου την έχασα. Εγώ σαν να με φώτισε ο ‘γιος (εννοεί τον Αρχάγγελο Μιχαήλ σ.σ.), γιατί από μικρός ερχόμουν τις διακοπές μου και τις περνούσα εδώ.
Γνώριζα και τον Ηγούμενο που εκτέλεσαν οι Ιταλοί. Την μητέρα μου την έχασα. Κατρακύλισε από την άλλη πλευρά του πλοίου και την έχασα. Όταν βρέθηκα στη θάλασσα, η δίνη εκείνη που σκεπάζει με τράβηξε κάτω, τρία-τέσσερα μέτρα. Ανέβηκα αργά κουρασμένος, ήμουν και εγχειρισμένος όπως σας είπα, μετά την επέμβαση. Ήμουν έξι ημέρες εγχειρισμένος.
Καθίσαμε έξι ώρες στη θάλασσα, μέσα στα κύματα εκεί, Σεπτέμβριος μήνας, 24 Σεπτεμβρίου και παρακαλούσαμε τον Θεό να μας σώσει. Μετά έξι ώρες έρχονται κάτι ιταλικά ναυαγοσωστικά, τα οποία πλεύρισαν, μας έβαλαν στην μέση και μας έριχναν σωσίβια για να μας σώσουν.
Οι διασωθέντες ήταν καμιά τριανταριά, οι οποίοι έπλεαν πάνω στη θάλασσα. Πλησίασα και εγώ το ναυαγοσωστικό, να βγω επάνω, αλλά όπως ήμουν κουρασμένος μετά από έξι ημέρες εγχειρισμένος και έξι ώρες στη θάλασσα, δεν μπόρεσα να πιάσω το σχοινί που έριχναν αυτοί και βούλιαξα κάτω στα ύφαλα του πλοίου.
Εκείνη την στιγμή επικαλέστηκα την βοήθεια του Αγίου, να με σώσει και ως εκ θαύματος ανέβηκα. ΚΑΠΟΙΟΣ με έσπρωξε από κάτω και ανέβηκα στην επιφάνεια. Τότε φώναξα στους Ιταλούς με την γλώσσα τους και κατέβηκαν και με τράβηξαν πάνω στο πλοίο.
Η μητέρα μου πνίγηκε. Μας εγύρισαν στην Ρόδο. Εκείνη την στιγμή υποσχέθηκα στον ‘γιο, να ?ρθω να τον υπηρετήσω, όταν γυρίσω στο νησί μας την Σύμη, να τον υπηρετήσω. Πήγαμε στην Ρόδο, ευτυχώς η Χάρις Του βοήθησε και βρήκα το σώμα της μητέρας μου. Τ’ άλλα πτώματα τα παρέσυρε η θάλασσα.
Μόνο πέντε-έξι πτώματα βρέθηκαν, μεταξύ αυτών και της μητέρας μου. Χάρηκα πολύ και την ενταφίασα στην Ρόδο. Έγινε μεγάλη κηδεία με τους Ιταλούς και τους δικούς μας.
Γύρισα μ’ ένα μικρό καραβάκι από την Ρόδο στην Σύμη. Περνάει λίγος χρόνος και έρχομαι στην Μονή. Στην Μονή εδώ κατ’ αρχήν ήρθα ως λαϊκός. Μετά εκάρην Μοναχός και έκτοτε παραμένω εδώ».
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Υ/Β ΝΗΡΕΥΣ
Στις 24 Σεπτεμβρίου 1942 κατά τη διάρκεια της δέκατης τέταρτης πολεμικής περιπολίας στο στενό Ρόδου – Σύμης και τουρκικών ακτών, το Υ/Β «ΝΗΡΕΥΣ» με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη ΑΛ.ΡΑΛΛΗ, βύθισε το ιταλικό Α/Π FIUME 1500Τ, το οποίο εκτελούσε αλλαγή της ιταλικής φρουράς στη νήσο Σύμη.
Ν Α Υ Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ Σ Α 