ΝΑΥΑΓΙΟ: ΒΡΕΤΑΝΙΚΟΣ ΣΤΗΝ ΚΕΑ (ΤΖΙΑ)

Θα μπορούσε να θεωρηθεί πολεμικό ναυάγιο, όμως τα γεγονότα, το ότι βυθίστηκε σε ελληνικά νερά και η σημασία της κατασκευής του, του δίνουν μια θέση μεταξύ των ιστορικά σημαντικών ναυαγίων.

Ο «Βρετανικός» ήταν το «μεγάλο αδελφάκι» του «Τιτανικού», κατασκευασμένο και αυτό, σε ναυπηγείο του Μπέλφαστ, για την Γουάιτ Σταρ Λάινς, το 1914 -1915. Η εταιρία μάλλον σκόπευε να ονομάσει το πλοίο «Γιγαντικό» αλλά μετά την τραγωδία του «Τιτανικού» προτίμησε κάτι σεμνότερο. Ο «Βρετανικός» επρόκειτο να νηολογηθεί στη γραμμή Νέα Υόρκη – Σάουθάμπτον, αλλά τον πρόλαβε ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος. Το πλοίο επιτάχθηκε από το βρετανικό ναυτικό και, από τις 13 Νοεμβρίου 1915 ανέλαβε καθήκοντα πλωτού νοσοκομείου.

Άρχισε τη δράση του στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου και της Μέσης Ανατολής, από όπου παραλάμβανε και μετέφερε ασθενείς στη Μεγάλη Βρετανία. Κατόρθωσε ασφαλώς πέντε ταξίδια, πριν το μοιραίο έκτο.

Ο «Βρετανικός» έφυγε από το Σάουθάμπτον για το μοιραίο έκτο ταξίδι στις 12 Νοεμβρίου του 1916, με προορισμό τη Λήμνο. Στις 17 του μηνός ανεφοδιάστηκε στη Νάπολη και κατόπιν, εκμεταλλευόμενο μια παύση της κακοκαιρίας, πέρασε σε ελληνικά νερά. Στις 21 του μηνός, περί την ογδόη πρωινή, στην περιοχή μεταξύ Σουνίου και Κέας, οι επιβαίνοντες αισθάνθηκαν το πλοίο να χτυπά κάπου – ακούστηκε ένας δυνατός θόρυβος αλλά θεώρησαν ότι μάλλον επρόκειτο για κάποια μικρή βάρκα.

Η αυτοψία έδειξε ότι τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα. Τα τέσσερα πρώτα στεγανά και το λεβητοστάσιο είχαν γεμίσει με νερό μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Ενώ ο καπετάνιος έδινε εντολή να εγκαταλειφθεί το πλοίο, το νερό ανέβαινε ταχύτατα, βρίσκοντας ανοιχτό δρόμο, λόγω τυης μετασκευής του πλοίου και των αναγκών νενός νοσοκομειακού. Ο «Βρετανικός», που μπορούσε να επιπλέει και με τα έξη στεγανά γεμάτα νερό, γρήγορα άρχισε να βουλιάζει, μόλις τρία μίλια ανοικτά της Κέας. Στις 8.35 δόθηκε η εντολή για την εκκένωση, αλλά ήδη κάποιοι είχαν βιαστεί να εγκαταλείψουν το πλοίο.

Η πρώτη δύναμη διάσωσης των περισσοτέρων των χιλίων ναυαγών, ήταν οι ψαράδες της Κέας, που έφτασαν επιτόπου με τα καϊκια τους και συνέλεξαν εκατοντάδες ανθρώπους από τα παγωμένα νερά. Το βρετανικό πολεμικό «Ηρωικός» μάζεψε περί τους 500 ενώ 150 κατόρθωσαν να κολυμπήσουν μέχρι την ακτή.

Τους τραυματίες ανέλαβαν οι γιατροί κι οι νοσοκόμες του πλοίου, μέχρι να μεταφερθούν στον Πειραιά. Διεσώθησαν 1.036 άνθρωποι. Χάθηκαν 30 ζωές. Τα νούμερα θα ήταν πολύ διαφορετικά αν το πλοίο δεν πήγαινε προς τη Λήμνο για να παραλάβει, αλλά επέστρεφε, γεμάτο τραυματίες.

Το «κουφάρι» του Βρετανικού ανακάλυψε κι εξερεύνησε η ομάδα του Ζακ Υβ Κουστώ το 1975. Από τον τρόπο που έχει ανοίξει το πλοίο, πιστεύεται ότι επλήγη από μία και μόνη γερμανική νάρκη.

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΘΩΚΤΑΡΙΔΗΣ ΣΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ